ΤΟΝ Σεπτέμβριο τοῦ 1960, πέντε ἔτη ἀπὸ τῆς Κοιμήσεως τοῦ μακαριστοῦ Πρωθιεράρχου ἡμῶν Μητροπολίτου πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου, ἔγινε ἡ Ἀνακομιδὴ τῶν Λειψάνων Αὐτοῦ στὴν Ἱερὰ Γυναικεία Μονὴ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Θρακομακεδόνων Ἀττικῆς, ὅπου εἶχε ταφῆ.
Τὰ Λείψανα ἐξετέθησαν πρὸς προσκύνησιν ὑπὸ τοῦ Κλήρου καὶ Λαοῦ τῆς Ἐκκλησίας μας σὲ ἐπιμνημόσυνες τελετὲς τόσο στὸν Ἱερὸ Ναὸ τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς Μοναστηρακίου Ἀθηνῶν, ὅσο καὶ στὸν Ἱερὸ Ναὸ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Ταμπουρίων Πειραιῶς.
Τὴν δὲ Κυριακή, 3/16.10.1960, ἡ διοικοῦσα τότε τὸν ἱερὸ Ἀγῶνα Ἐκκλησιαστικὴ Ἐπιτροπή (ἀκόμη δὲν εἶχε ἀποκτηθῆ ἀρχιερατικὴ ἡγεσία, διότι τοῦτο συνέβη μόλις δύο μῆνες ἀργότερα), ἀποτελουμένη ἀπὸ Κληρικοὺς τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, ὑπὸ τὴν Προεδρίαν τοῦ Ἀρχιμ. Ἀκακίου Παππᾶ τοῦ Γέροντος, ὠργάνωσε Ἐπιμνημόσυνο Σύναξι στὴν αἴθουσα τῶν «Τριῶν Ἱεραρχῶν» στὴν Ἀθήνα (ὁδὸς Μενάνδρου), ὅπου ἐξεφωνήθησαν ἐξαιρετικοὶ Λόγοι περὶ τῆς προσωπικότητος, τῶν ἀγώνων, τῆς σπουδαιότητος καὶ τῆς κληρονομίας τοῦ ἀειμνήστου μαρτυρικοῦ Ἡγέτου ἡμῶν πρώην Φλωρίνης Χρυσοστόμου.
Ἀπὸ τοὺς Λόγους, οἱ ὁποῖοι παρατίθενται σὲ ἀφιερωματικὸ τεῦχος τοῦ ἐπισήμου Δελτίου τῆς Ἐκκλησίας μας «Ἡ Φωνὴ τῆς Ὀρθοδοξίας» (ἀρ.φ. 348-349/Κυριακή, 10 Ὀκτωβρίου 1960 π.ὀ.ἡ.), δημοσιεύουμε ἐνταῦθα τὸ μεγαλύτερο μέρος ἐκείνου ποὺ ἐκφώνησε ὁ τότε Γενικὸς Γραμματεὺς τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἐπιτροπῆς Ἀρχιμ. Χρυσόστομος Κιούσης, ὁ μετέπειτα κατασταθεὶς Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης καὶ τελειωθεὶς ὡς Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος (1986-2010) τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν (βλ. σελ. 5-6):
Ὁ Λόγος τοῦ Ἀρχιμ. Χρυσοστόμου Κιούση
Γεν. Γραμματέως τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἐπιτροπῆς
Σεβαστὲ Πρόεδρε καὶ λοιπὰ μέλη τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἐπιτροπῆς, Ἀδελφὸν Ἱερατεῖον, Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά.
Ἡ Ἐπέτειος τοῦ σημερινοῦ γεγονότος, διὰ νὰ τιμηθῇ ἡ μνήμη ἑνὸς ἐκ τῶν μεγαλυτέρων ἀνδρῶν τῆς συγχρόνου Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, οὐδόλως πρέπει νὰ θεωρηθῇ ὡς οὐδέτερον πνευματικὸν γεγονός.
Ἀντιθέτως εἶναι πρᾶξις, τῆς ὁποίας ἡ ἐπίδρασις καὶ αἱ προεκτάσεις ἐκτείνονται πολὺ βαθέως εἰς τὸ μέλλον τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ τοῦτο, διότι ὁ τιμώμενος ἀνὴρ ἐνεσάρκωνε καὶ ἐνεψύχωνε τὸ πνεῦμα ἑνὸς ἐκκλησιαστικοῦ ἀγῶνος, ὅστις συνεχίζεται μὲ ἀμείωτον ἔντασιν μέχρι σήμερον. Τὸ πνεῦμα ἑνὸς ἀγῶνος, ὅστις θὰ συνεχισθῇ καὶ εἰς τὸ μέλλον ἕως ὅτου εὕρῃ τὴν δικαίωσιν, τὴν ὁποίαν ἀσφαλῶς τὸ ὀρθόδοξον φρόνημα θ’ ἀναγνωρίσῃ ἀργὰ ἤ γρήγορα.
Ὅταν λοιπὸν ἀναφερόμεθα εἰς τὴν μνήμην τοῦ σεβαστοῦ ἡμῶν Ποιμενάρχου, θίγομεν τὸ καθολικὸν πρόβλημα τῆς Ἐκκλησίας, καὶ προσδιορίζομεν τὸν σεισμόν, ποὺ συγκλονίζει αὐτήν, τὸ ἐπίκεντρον τοῦ ὁποίου εὑρίσκεται εἰς τὴν ἡμερολογιακὴν καινοτομίαν.
Θὰ ἦτο συνεπῶς κενὴ περιεχομένου μία συγκέντρωσις, ἥτις θ’ ἀπεχρωμάτιζε τὸ σημερινὸν γεγονὸς ἀπὸ τὴν σημασίαν του καὶ θὰ ἐτίμα τὸν μέγα ἐκεῖνον ἄνδρα μὲ λόγους κενούς, χωρὶς ν’ ἀναφερθῇ εἰς τὸ πνεῦμα τοῦ ἀγῶνος του καὶ εἰς τὴν ἐντολήν, τὴν ὁποίαν μᾶς ἐκληροδότησε, ἐντολὴν ὁμολογητῶν καὶ ἀγωνιστῶν τῆς Παραδόσεως.
Τοῦτο θὰ ἦτο πλαστογράφησις καὶ παραχάραξις τῆς πνευματικῆς διαθήκης αὐτοῦ, θὰ ἦτο προδοσία τῶν ἀρχῶν τὰς ὁποίας μὲ τόσην αὐτοθυσίαν καὶ ὀρθόδοξον ἀγωνιστικότητα ὑπερήσπισε διὰ βίου.
Εἶναι γνωστόν, ἄλλωστε, ὅτι ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τοὺς Ἁγίους αὐτῆς στρατιώτας, ἀποστόλους, μάρτυρας, ὁμολογητάς, καλοῦσα τὰ τέκνα αὐτῆς νὰ συνεχίσουν τὸ ἔργον τῶν ἁγίων ἐκείνων ἀνδρῶν.
Συνεπῶς, ὁποιοιδήποτε λόγοι ἐκφωνούμενοι πρὸς τιμὴν τοῦ ἐξαιρέτου ἀνδρὸς τῆς Ἐκκλησίας ἀοιδήμου Ποιμενάρχου ἡμῶν κυροῦ Χρυσοστόμου, ἐστερημένοι τοῦ μαχητικοῦ πνεύματος ἐκείνου καὶ μακρὰν τῶν ἀγώνων, τοὺς ὁποίους ὁ ἴδιος διεξήγαγε, κατ’ οὐσίαν εἶναι ἀσέβεια καὶ ὄχι τιμὴ πρὸς τὴν μνήμην του.
Διότι τὴν μνήμην του τιμοῦν ἐκεῖνοι μόνον, οἱ ὁποῖοι συνεχίζουν μὲ τὴν ἰδίαν ἀγωνιστικὴν φλόγα τὸν καλλίνικον τῆς ὀρθοδοξίας ἀγῶνα, τοῦ ὁποίου μαχητὴς καὶ ὑπέρμαχος ὑπῆρξεν Ἐκεῖνος.
Τιμοῦν τὴν μνήμην του, ὅσοι κρατοῦν ὑψηλὰ τὸ τίμιον λάβαρον τῆς Παραδόσεως, τὸ ὁποῖον καὶ ἐκεῖνος ἐκράτησε μὲ τὰς ἡγιασμένας του χεῖρας.
Τιμοῦν τὴν μνήμην του, ὅσοι εἶναι ἀποφασισμένοι ν’ ἀποθάνουν ἐντὸς τῶν κόλπων τῆς ἁγίας ἡμῶν Ἐκκλησίας, ὡς τὸ ἔπραξε καὶ ἐκεῖνος τηρήσας τὸν ὅρκον, τὸν ὁποῖον μὲ παρρησίαν ὁμολογητοῦ ἔδωκεν εἰπών: «οὐκ ἀρνησόμεθά σε φίλη Ὀρθοδοξία, ἀλλ’ ὑπὲρ σοῦ μυριάκις τεθνηξόμεθα».
Ὅσοι ἀρνοῦνται νὰ βαδίσουν μὲ τὴν ἰδίαν σταθερότητα εἰς τὸν δρόμον τῶν ἀγώνων τῆς Παραδόσεως, εἶναι ἀρνηταὶ καὶ προδόται τοῦ πνεύματος τοῦ ἁγίου ἡμῶν Ποιμενάρχου. Οἱ καιροὶ ἄλλωστε εἶναι τόσον χαλεποί, ὥστε νὰ μὴ ἀφίνεται μεγάλον περιθώριον εἰς τοὺς λόγους. Τὸν λόγον σήμερον ἔχει ἡ πρᾶξις. «Δεῖξον τὴν πίστιν σου ἐκ τῶν ἔργων σου».
Ἰδοὺ διατὶ πρὶν ἀπὸ κάθε Ἐκδήλωσιν τιμῆς πρὸς τὴν μορφὴν τοῦ ἁγίου ἐκείνου ἀνδρός, πρέπει νὰ προηγῆται μία δήλωσις, ἕν σάλπισμα, εἷς ὅρκος. Ὅτι δηλ. οἱ ἐπιζῶντες καὶ συνεχισταὶ τοῦ ἔργου του, μένομεν καὶ θὰ μείνωμεν ἕως τῆς τελευταίας μας πνοῆς, πιστοὶ εἰς ὅ,τι ἐκεῖνος ἐβίωσε καὶ ἔζησεν ὡς ἀλήθειαν ζωῆς.
Αὐτὴν τὴν ἱερὰν στιγμήν, κατὰ τὴν ὁποίαν ἐπικαλούμεθα τὴν παρουσίαν τῆς ψυχῆς τοῦ ἀοιδήμου ἀνδρὸς διὰ νὰ τὸν διαβεβαιώσωμεν, ὅτι τὰ πνευματικὰ τέκνα αὐτοῦ κρατοῦν ὑψηλὰ τὴν σημαίαν τῶν ὀρθοδόξων Παραδόσεων, ἄς εἴμεθα βέβαιοι ὅτι τὸ μακαριστὸν πνεῦμα του ἀσφαλῶς θὰ πτερυγίζῃ εἰς τὸν τόπον αὐτὸν ἀγαλλόμενον καὶ συγκεκινημένον ἐκ τῆς ὀρθοδόξου ταύτης πνευματικῆς ἐκδηλώσεως.
Καὶ ἡ ἰδική μας ὅμως συγκίνησις ἀπὸ τὴν μίμησιν τοῦ ἔργου του, ἡ δύναμις ποὺ ἐμφυσᾶ εἰς τὴν ψυχήν μας τὸ ἀρχαῖον πνεῦμα τῶν ἡρωϊκῶν ἀγώνων τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἡ βεβαιότης ὅτι ἀγωνιζόμεθα ὑπὲρ τῶν ὑψηλῶν ἰδεωδῶν τῆς τηρήσεως τῆς ὀρθοδόξου Παραδόσεως, χαλυβδώνουν τὴν πίστιν μας, αὐξάνουν τὴν ἀντοχήν μας καὶ μᾶς καθιστοῦν ἑτοίμους διὰ μεγάλους ἀγῶνας.
Ἰδοὺ λοιπὸν ποῦ εὑρίσκεται τὸ μυστικὸν τῆς συνεχίσεως ἑνὸς ἀγῶνος ἀνίσου καὶ δυσκόλου, ἀλλὰ ἡρωϊκοῦ καὶ μεγαλειώδους.
Ἐπὶ τῶν θεμελίων καὶ τῶν ἀρχῶν τοῦ ἐκλιπόντος ἀγωνιστοῦ, ἡ Ἐκκλησιαστικὴ Ἐπιτροπὴ ὕψωσε τὸν ὀρθόδοξον προμαχῶνα της ἐκ τοῦ ὁποίου ἐπὶ ἔτη μάχεται ἐναντίον ἀδυσωπήτων δυσχερειῶν.
Ἐπὶ ἔτη οἱ πολέμιοί μας ἀναμένουν νὰ καταρρεύσωμεν, λόγῳ ἐλλείψεως ἀρχηγοῦ Ποιμενάρχου.
Ἐπὶ ἔτη ἰσχυρίζονται, ὅτι ἔχομεν περιπέσει εἰς ἀφάνειαν καὶ ὅτι ἔχομεν ἐκμηδενισθῆ.
Ἡ σημερινὴ ὅμως ἐκδήλωσις ἀποτελεῖ ἀπάντησιν πρὸς αὐτούς, ὅτι ματαίως ἀναμένουν τὴν πτῶσιν μας, ματαίως κηρύττουν τὸν ἐκμηδενισμόν μας.
Τοὺς πληροφοροῦμεν ὅτι τὸ ὑπόβαθρον αὐτοῦ τοῦ ἀγῶνος ἔχει γερὰ πνευματικὰ θεμέλια, ἔχει ἀνεξάντλητα ἀποθέματα ἀγωνιστικοῦ θάρρους, ἔχει ὡς πνευματικὸν ἀντίκρυσμα στρατιὰν ὁμολογητῶν καὶ μαρτύρων, ὁ μέγιστος τῶν ὁποίων τιμᾶται σήμερον, οἵτινες εἶναι αἰώνιον πνευματικὸν κεφάλαιον δι’ ἡμᾶς. [...]
Ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος (Κιούσης) προΐσταται τοῦ Συνοδικοῦ Μνημοσύνου γιὰ τὸν πρώην Φλωρίνης Χρυσόστομο στὴν Ἱερὰ Μονὴ Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Πάρνηθος, τὸν Σεπτέμβριο τοῦ 2005,ἐπὶ τῇ συμπληρώσει 50ετίας ἀπὸ τῆς ἐκδημίας αὐτοῦ (1955-2005).